کمبود ویتامین در اثر مصرف سیگار

کمبود ویتامین در اثر مصرف سیگار: اغلب ما در خصوص زیان‌های سیگار و اثر سوئی که بر قسمت های مختلف بدن می‏‌گذارد، مطلع هستیم. همچنین می‏‌دانیم که استفاده از دخانیات طول عمر را کوتاه می‏‌کند ولی اغلب افراد تجربه حداقل یک‌ بار مصرف سیگار یا بدتر از آن قلیان را در طول زندگی خود دارند.

از سویی دیگر متخصصان تغذیه توصیه می‏‌کنند برای پیشگیری از انواع سرطان‏‌ها، میوه‏‌ها و سبزی‏‌ها را در سبدغذایی خود بگذارید تا منابع کافی غذایی در اختیار سلول‏‌های بدن قرار بگیرد و کمتر بیمار شوید ولی آیا می‏‌دانید با استفاده از دخانیات، بیشتر موادمغذی در بدن دود می‏‌شوند و از بین می‏‌روند؟

ضررهای سیگار

استعمال دخانیات، سلول‏‌های ریوی را تهدید و تخریب می کند. با هر پتک سیگار، تعداد زیادی از سلول‏‌های ریوی از بین می‏‌روند و نایژک‏‌ها بسته می شوند و بیماری آمفیزم در اثر همین عوارض بوجود می آید. هرچه فاصله دفعات سیگار کشیدن‏ کمتر باشد، ریه فرصتی برای تجدید ساختمان پیدا نمی‏‌کند. به همین دلیل فردی که مثلا ۲۰ نخ سیگار در روز می‏‌کشد، نسبت به کسی که مثلا ۵ نخ سیگار می‏‌کشد، دچار عوارض زیادی می‌شود. سفارش ما به افراد سیگاری این است که کم کم تعداد نخ‏‌های سیگارشان را کم و در نهایت اقدام به ترک سیگار کنند.

به منظور ترمیم و تجدید سلول‏‌های ریوی، فرد سیگاری بایستی رژیم غذایی حاوی پروتئین، سلنیوم، ویتامین A و E داشته باشد. دقت کنید که نیاز بدن به موادمغذی در اثر استفاده از سیگار افزایش پیدا می‏‌کند. چنانچه این مواد تامین نشود، بدن نمی‏‏تواند سلول‏‌های از دست رفته را احیا کند و به ‌مرور زمان مشکلات زیادی برای فرد سیگاری ایجاد می شود. به همین دلیل چنانچه به افراد غیرسیگاری سفارش می‏‌کنیم روزی ۴ تا ۵ واحد میوه مصرف کنند، افراد سیگاری بایستی این میزان را به ۷ واحد برسانند تا نیازهای بدنشان تامین گردد.

ایجاد کمبودهای تغذیه‏‌ای

استفاده از دخانیات که شامل سیگار و قلیان است، روی جذب موادمغذی اثربخش است و جذب املاح و انواع ویتامین‏‌ها به‏ ویژه ویتامین D و C را دچار مشکل می‏‌کند. از آنجا که وجود ویتامین D در بدن برای جذب کلسیم لازم و ضروری است، افراد سیگاری علاوه بر آنکه ابتلا به تمام عوارض ناشی از استعمال دخانیات ، در گذر زمان به پوکی استخوان نیز مبتلا خواهند شد. البته کشیدن یک نخ سیگار میزان کثیری از ویتامین C موجود در بدن را نابود می کند و نیاز به این ویتامین را در بدن بالا می برد چه برسد به قلیان که برابر با کشیدن ۷۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار است.

تلقین نادرست

افراد سیگاری معمولا برای آسودگی وجدانشان توجیه‌‌ها و تقلین های نادرستی داشته که به هیچ‌ عنوان پایه و صحت علمی ندارد و صددرصد غلط است. اغلب دود سیگار وارد ریه می‏‌شود و به میزان کمتری روی دستگاه گوارش تاثیر می‏‌گذارد بنابراین این باور نادرست افراد سیگاری برای هضم غذا یک بهانه است و هیچ اثری بر هضم غذاها ندارد.
اغلب این افراد معمولا غذای کمی می‏‌خورند و تمایل دارند هر چه سریع‌تر از ادامه غذا دست بکشند و سیگارشان را روشن کنند. علاوه بر آن اثراتی که سیگار بر بدن می‏‌گذارد، سبب بیمار شدن آن می‏‌گردد و قطعا بدن بیمار در هضم، جذب و به‌کارگیری موادغذایی و مغذی دچار اخلال می شود. دقت کنید که موادغذایی در صورتی در بدن به انرژی مفید تبدیل می‏‌شوند که پیوندهای فسفات پرانرژی در آن‌ها ایجاد شود. برای این کار هم اکسیژن لازم  است بنابراین وقتی فردی سیگار می‏‌کشد، به علت کمبود اکسیژن، نمی‏‌تواند به درستی از موادغذایی بهره ببرد.

چاقی بعد از ترک سیگار

چاقی بعد از ترک سیگار که عموما از حدود ۲ تا ۳ کیلوگرم بیشتر نیست، همیشگی نیست و چنانچه فرد پرخوری نکند، بعد از مدتی به همان حالتی که در گذشته بود باز می گردد. اصولا لاغری بر اثر استفاده از دخانیات به‌ سبب کاهش بافت چربی نیست. اغلب اوقات کاستن وزن مربوط به بافت عضلانی و سایر بافت‏‌های حیاتی بدن است بنابراین این باور که ترک سیگار سبب بالا رفتن وزن می‏‌شود، نادرست است.

همچنین افرادی که سیگار را ترک می‏‌کنند، بایستی از برنامه غذایی تنظیم‏‌شده‏‌ای استفاده کنند تا بیشتر از نیازشان کالری وارد بدنشان نشود.البته بهترین کار به جای خوردن غذاهای پرکالری، بشقاب خود را با انواع سبزی‏‌ها پر کنند. با این کار حتی ۲-۳ کیلوگرم وزن هم افزایش نمی یابد، اما بیشتر افراد سیگاری که در مرحله ترک سیگار هستند، شنیده‏‌اند که در ساعت‌هایی که میل زیادی به سیگار داری، پسته یا تنقلات میل کنند!

در حالی که این خوراکی‌ها کالری بالایی داشته و بهتر است به جای خوردن بی‏ رویه تنقلات، میوه‏‌ها و سبزی‏‌های مختلف و کم‏‌کالری مثل کرفس، کاهو، خیار، گوجه‏‌فرنگی و… در اولویت قرار دهند تا بدن بیش از حد، کالری دریافت نکند. اگر به مقدار غذای دریافتی‏ خود دقت نکنیم و بیش از نیاز غذا بخوریم، قطعا چاق و دچار اضافه وزن خواهیم شد. همچنین می‏‌توان در ساعت‌هایی که نیاز به مصرف سیگار احساس می‏‌شود، با انجام فعالیت‏‌های ورزشی یا سایر سرگرمی‏‌ها حواس را پرت کرد. مانند جویدن آدامس یکی از کارهایی است که می‏‌توان در این زمان‏‌ها انجام داد.
ویتامینA و بتاکاروتن بیشتر در جگر، هویج، گوجه‏‌فرنگی، طالبی، خربزه و جعفری یافت می شود. ویتامینC را نیزمی‏‌توان به مقادیر زیادی در مرکبات، توت‏ فرنگی، انواع فلفل‏‌ها و کلم بروکلی یافت. ویتامین E یکی دیگر از ویتامین‏‌های لازم برای بدن بوده که برای تجدید ساختمان سلول‏‌های ریوی از دست رفته ضروری است. البته در افراد غیر سیگاری باید دلایل کمبود ویتامین را بررسی کرد و در مقاله ای جداگانه برایتان گفته ایم که علائم کمبود ویتامین در بدن چیست؟

این ویتامین در روغن‏‌های گیاهی، سبزی‏‌های با برگ سبز، غلات کامل یا همراه با پوست، عسل، ماهی، جوانه گندم، زرده تخم مرغ و… یافت می شود. برای تامین کلسیم نیز می‏‌توان ضمن استفاده از لبنیات، از سبزی‏‌های با برگ سبز تیره مانند کلم بروکلی، کاهو و… نیز مصرف کرد. افرادی که نمی‏‌توانند لبنیات میل کنند، بهتر است ماهی‏‌های ریزاستخوان مانند کیلکا، ساردین و قزل‏ آلا را جایگزین نمایند. با پخت خوب این ماهی‏‌ها، استخوان‏‌های ریزشان تحلیل می رود و کلسیم‌شان قابلیت جذب بالایی پیدا می‏‌کند. سلنیوم هم به مقدار بالایی در پیاز، سیر، گندم، ماهی، غلات کامل و گوشت وجود دارد.

توصیه برای سیگاری ها

نکته قابل توجه در این خصوص آن است که افراد سیگاری یا کسانی که زیاد قلیان می‏‌کشند، معمولا میوه و سبزی کمتری می‏‌خورند و این بسیار خطرناک است چراکه سلامت اغلب افراد به مصرف میوه و سبزی بستگی دارد. توصیه می شود که نصف بشقاب غذا را در هر وعده غذایی میوه و سبزی تشکیل دهد.

همچنین افراد سیگاری قهوه و کافئین بیشتری میل می‏‌کنند. مصرف بیش از اندازه قهوه یا کافئین عوارض نامطلوبی در دستگاه گوارش و سیستم قلبی- عروقی ایجاد می‏‌کند. ضمن اینکه این افراد کمتر از سایرین می خوابند و معمولا کم‏‌تحرک هستند. همانطور که در مقاله سرطان و راه ها پیشگیری از آن گفته شد، از سویی دیگر دیده شده است دخانیات باعث افزایش بیماری‏‌های قلبی- عروقی می‏‌شود و احتمال ابتلا به انواع سرطان‏‌ها، به‏ خصوص سرطان ریه را افزایش می دهد.